Opdracht 13: Filmanalyse

Alien - Ridley Scott

  1. Gegevens film:
     Carroll, G., Giler, D. & Hill, W. (Prod.) en Scott, R. (Reg.).(1979). Alien. Hollywood: 20th Century Fox
  2. Plot:
    De crew van het commercieel vrachtschip Nostromo wordt wakker gemaakt na een lange tijd in ‘cryosleep’ te zijn geweest. Ze denken dat ze worden gewekt omdat ze bijna terug zijn op de aarde. Niets blijkt minder waar. De intelligente computer van het schip heeft namelijk de koers veranderd nadat ze een signaal opving van een onbekende planeet. Wanneer de crew aankomt op de planeet, vinden ze een gestrand ruimteschip. In dit ruimteschip maakt een nog onbekend wezen zich vast aan het gezicht van een lid van de bemanning. Wanneer ze terug op de Nostromo aankomen probeert de dokter het organisme te verwijderen. Dit blijkt echter niet mogelijk. Wanneer het wezen zich uiteindelijk zelf van het gezicht losmaakt, denkt de crew dat het gevaar geweken is. Niets blijkt minder waar. Het organisme gaf namelijk leven aan een nog veel dodelijker wezen, dat daarna los op het schip rondloopt.
  3. Regisseur:
    Het oeuvre van Ridley Scott is enorm uiteenlopend. Hij maakte zowel actiefilms (bv. G.I. Jane), oorlogsfilms (bv. Black hawk down), als historische spektakels (bv. Gladiator). Zijn debuut maakte hij echter met sciencefictionfilms. Alien past hier dus in omdat het een sciencefiction-horrorverhaal is. Een andere reden waarom de film in zijn oeuvre past, is dat het een film is met flat characters, die niet al te veel praten. De film draait meer om het spektakel en de actie dan om diepgaande conversaties en het leren kennen van de personages.
  4. Beeldcompositie:
  •     Subjectieve camera: Point-of-view

 

Wanneer Kane afdaalt in het onbekende ruimteschip en hij de vreemde verzameling eieren ontdekt, zien we een deel van zijn ontdekking in een point-of-viewshot. Op de foto zie je het moment waarop hij in één van de eieren kijkt, net voordat het organisme naar zijn gezicht springt. Er heerst een heel spannende en mysterieuze sfeer in deze scène. De subjectieve camera verhoogt dit effect nog meer. Op dit moment voel je je alsof je zelf in het ei aan het kijken bent. De betrokkenheid van de kijker en dus ook het verrassingseffect verhogen hier door de subjectieve camera. Het point-of-viewshot wordt trouwens vaak gebruikt in Alien. Telkens zorgt dit voor meer spanning bij de kijker omdat je enkel kan zien wat het personage op dat moment ziet. 

  • Close-up


    In de scène waarin het buitenaards wezen Parker en Lambert vermoordt, zien we een opeenvolging van close-ups en extreme close-ups. Door middel van deze techniek zie je als kijer erg veel van de emoties van de acteurs maar weinig van de actie die aan de gang is. Hierdoor blijft eigenlijk veel aan de verbeelding van de kijker over. De close-ups geven de kijker net genoeg informatie om zich de gruwelijke dingen voor te stellen die gebeuren in de scène maar niet exact getoond worden.
  • Vogelperspectief

In deze scène loopt Brett alleen op het schip rond op zoek naar de kat. Er is een enorm onheilspellende sfeer. Je weet dat het buitenaards wezen op elk moment kan verschijnen. Door hier te filmen vanuit vogelperspectief, krijg je al het gevoel dat Brett bespied wordt door het wezen. Het vogelperspectief is hier dus goed gebruikt om spanning te creëren. 

 

 

5. Protagonist, antagonist, dramatisch doel en conflict

a.    protagonist: In deze film is er sprake van een plural protagonist. Alle bemanningsleden van de crew hebben een even groot aandeel in het vervolg van het verhaal. Ze streven ook allemaal naar hetzelfde doel. Naarmate de film vordert, focust hij wel meer op een enkele protagonist: Ripley. Dit om de simpele reden dat een groot deel van de crew al is uitgeroeid. Je voelt als kijker dat Ripley’s personage meer aandacht krijgt in de loop van de film. Misschien kunnen we dus ook van een single protagonist spreken. Toch nijg ik er meer naar om te spreken van een plural protagonist, waarbij niet elke protagonist het haalt.

b.    Antagonist: De film heeft zijn naam niet gestolen. De focus ligt namelijk erg lang op het buitenaards wezen (of ‘alien’): de antagonist in het verhaal. We kunnen dus spreken van een erg aanwezige antagonist, die voor veel onrust zorgt.

c.    Dramatisch doel: Het dramatisch doel van de protagonisten is ‘veilig naar huis terugkeren’. Dit doel is de hele film lang aanwezig. Naar het einde van de film toe blijkt wel dat er één van de protagonisten een ander dramatisch doel heeft. Ash blijkt namelijk een androïde te zijn, wiens enige doel is om het buitenaards wezen op aarde te krijgen.

d.     Conflict: In Alien vormt het buitenaards wezen het grootste conflict voor de protagonisten om hun doel te bereiken. De bemanning moet namelijk het wezen kunnen doden vooraleer ze kunnen terugkeren naar de aarde. Voordat het buitenaards wezen op het schip aanwezig is, zijn er heel wat ‘personal conflicts’. Een aantal voorbeelden: Parker en Brett die liever naar huis willen keren in plaats van erop uit te gaan om het signaal vanop de onbekende planeet te onderzoeken; Ripley die Dallas, Lambert en Kane niet aan boord wilt laten door besmettingsgevaar... 

6.   Camerabewegingen

a.    In het begin van de film, wanneer we de eerste beelden krijgen van de binnenkant van de Nostromo, zien we een opeenvolging van tracking shots, maar dan zonder dat we een personage of een voorbeeld volgen. We worden door de camera rondgeleid in het schip, alsof we zelf personages zijn die geïntroduceerd worden in het verhaal.

b.    Door de bewegende camera lijkt het als kijker heel vaak of je deel uitmaakt van het verhaal en zelf meebeweegt met de andere personages. Dit is ook heel duidelijk in de scène waarin Ripley met Ash vecht. Op 1u 20m 00s, is Ripley net op de grond gegooid door Ash. Daarna doet de camera een lift totdat hij op de ooghoogte van Ash komt. De camera draait dan rond zijn hoofd en gaat achteruit. Dit gebeurt allemaal in één beweging, waarbij het lijkt of gefilmd is met een handcamera. De lift van de camera doet je denken dat je rechtstaat, rond Ash loopt en dan achteruit loopt. Wanneer Ash dan Ripley begint te wurgen voelde ik me als kijker machteloos. De camera deed me denken dat ik deel van het verhaal was maar ik kon niets doen om dit te voorkomen.  

c.    In de allerlaatste scène zoomt de camera volledig in op Ripley, die klaar is om in ‘cryosleep’ te gaan. Ripley is de enige overlevende van de Nostromo en heeft heel wat meegemaakt. Er kon op elk moment iets misgaan wanneer het buitenaards wezen op het schip was. Nu is ze echter volledig rustig en ziet ze er erg mooi uit. Met dit shot wordt dus een groot contrast aangetoond met de rest van de film.

7.    Production design

a.    vb.1: Het decor van de film is erg donker. Het ruimteschip biedt vaak weinig licht. Dit zorgt ervoor dat alles erg spannend en onheilspellend is. Wanneer Brett alleen rondloopt in het ruim van het schip, komt dit volledig tot zijn recht. Je ziet niet altijd goed waar hij loopt en wat er zich juist rondom hem bevindt. Je weet wel dat het buitenaards wezen daar ergens moet zijn maar je kan hem moeilijk zien als kijker. Je hebt dus het gevoel dat hij elk moment kan verschijnen en zit op het puntje van je stoel.

b.    vb. 2: rekwisieten: De film is uitgegeven in 1979. De special effects die we nu kennen, bestonden toen nog niet. Sommige effecten komen dus op de hedendaagse kijker geloofwaardig over, maar andere niet. Wanneer het organisme uit de buik van Kane springt bijvoorbeeld, komt het voor mij niet erg geloofwaardig over. Het wezen ziet er niet realistisch uit en het beweegt heel statisch. Voor mij kwam de film hier minder geloofwaardig door over.